آنچه باید از الکتریسیته ساکن بدانید
خطرات الکتریسته ساکن
خطر برق گرفتگی
ایجاد انفجار و اشتعال در محیط های مستعد در اثر دشارژ بارهای استاتیک
ایجاد تداخل الکترومغناطیسی در تجهیزات حساس مخابراتی و الکترونیکی حاصل از دشارژ بارهای استاتیک
خطر سقوط افراد از بلندی به دلیل عکس العمل دشارژ بارها
غیر یکنواختی تار و پود منسوجات
چسبیدن تولیدات به سطوح مختلف، کانال‌ها و غیره افزایش اصطکاک
خرابی اجزاء حساس الکترونیک
از دست رفتن داده‌های با ارزش در تماس دست
منابع ایجاد الکتریسته ساکن
روش های کلی تولید الکتریسیته ساکن
کلیه اجسام می‌توانند به روش‌های زیر دارای الکتریسیته ساکن شوند :
در اثر تماس یا قطع تماس با یکدیگر
در اثر وارد آمدن فشار یا اعمال کشش یه آنها
در اثر گرم یا سرد شدن
در اثر خرد شدن
در اثر تبخیر شدن
در اثر سایش و اصطکاک
در اثر القاء
منابع تولید الکتریسیته ساکن در صنایع
الکتریسیته ساکن در صنایع به روش‌های زیر تولید می شوند :
حرکت تسمه‌های انتقال مواد و نیرو
تردد وسایل نقلیه بر روی سطح عایق
تولید و حرکت توده‌های گرد و غبار
جاری شدن مایعات از شلنگ‌ها، لوله‌ها و کانال‌ها به داخل تانک‌ها و مخازن
جریان مایعات با مقاومت الکتریکی نسبتاً زیاد، مخصوصاً در صنایع پتروشیمی
ته نشین شدن مواد غیر قابل ترکیب در مخازن
عملیات تصفیه در برخی از مایعات
خارج شدن گاز از مایع
جمع شدن بارهای الکتریکی بر روی بدن انسان
جریان گاز از روزنه ها
سندبلاست
آسیاب مواد
میزان بار الکتریکی پودرهای عالی در پروسه های صنعتی به ازای تولید هر کیلوگرم پودر
ایمنی الکتریسته ساکن
استفاده اجباری از کفش ها و کف پوش ها با مقاومت الکتریکی کم بمنظور جلوگیری از تجمع بارهای الکتریکی.
این وسایل معمولاً دو نوع هستند:
نوع هادی که حفاظت در برابر الکتریسیته ساکن را تأمین می کند، اما برای جریان های الکتریکی ناشی از اتصال کوتاه و اتصال بدنه مناسب نیستند.
نوع ضد الکتریسیته ساکن، که معمولاً از مواد پلیمر ساخته می‌شوند و بایستی حداقل سالی دوبار مورد آزمایش قرار گیرند.
هم‌بندی کلیه تجهیزات و اتصال زمین آنها .
مرطوب سازی یا افزایش درصد رطوبت نسبی، بخصوص در صنایع نساجی.
استفاده از تخلیه گرهای الکترواستاتیک یا ایجاد یونیزاسیون یک محیط، بمنظور کاهش مقاومت الکتریکی و افزایش قابلیت هدایت الکتریکی آن، برای عبور و تخلیه بارهای الکتریکی است.
هنگام استفاده از این روش موارد زیر رعایت شود :
حصول اطمینان از اینکه عمل یونیزاسیون، خود باعث جرقه و آتش سوزی نشود.
بین سرعت تشکیل یون ها و سرعت ایجاد بارهای الکتریکی، هماهنگی برقرار باشد.
هنگام استفاده از وسایل یونیزاسیون رادیو اکتیو، اصول علمی حفاظت در مقابل پرتوهای یونساز مدنظر باشد.
افزودن مواد هادی به مواد غیر فلزی، بمنظور کاهش مقاومت الکتریکی و افزایش هدایت الکتریکی، تا از تراکم بارهای الکتریکی جلوگیری شود.
کاهش مقاومت الکتریکی مایعات، مخصوصاً در برخی صنایع بوسیله اضافه کردن عوامل یونیک، مثلاً افزودن ppm2 الی ppm10 مواد کاهنده مقاومت الکتریکی مانند ASA_3 برای کاهش مقاومت الکتریکی مایعات هیدروکربن.
برای جلوگیری از خطر اشتعال در اثر جرقه های ناشی از الکتریسیته ساکن در محیط های مساعد برای اشتعال باید پیش گیری های زیر را بعمل آورد :
الف ـ رطوبت نسبی هوا نباید کمتر از ۵۰ درصد (درجه هیدرومتریک) باشد؛ برای این منظور بهتر است از وسایل کنترل خودکار استفاده شود.
ب ـ بارهای الکتریکی را که ممکن است روی اجسام فلزی جمع شوند باید به طریق زیر به زمین هدایت کرد.
به وسیله سیم های اتصال زمین که مستقیماً به زمین وصل شده باشد.
محورها، چرخ تسمه ها
چنان‌چه در اثر اصطکاک تسمه روی فلکهها بارهای الکتریسیته ساکن انباشته شود باید هم محور ترانسمیسیون و هم یاتاقان های آن را به زمین وصل نمود.
برای جلوگیری از انباشته شدن بارهای الکتریکی ساکن در جاهایی که تسمه از چرخ جدا می شود و احتمال جرقه زدن وجود دارد باید به وسیله شاخه‌های فلزی که به زمین وصل شدهاند بارهای الکتریکی ساکن را به زمین هدایت کرد.
مایعات و گردهای قابل اشتعال
در جایی که مایعات از مخازن ذخیره به تانکرهای یا بارکشها انتقال داده می‌شود باید بدنه فلزی مخزن ذخیره به بدنه فلزی تانکر یا بارکش وصل شود و در صورتیکه چرخ های بارکش لاستیکی باشد بدنه بارکش را نیز باید به زمین متصل نمود.
در جایی که گردهای بسیار نرم به وسیله دستگاه های هوایی (پنوماتیک) که قسمت های فلزی دارد انتقال داده می شود بایستی قسمت های فلزی در طول تمام مسیر انتقال گردد از نظر هدایت الکتریکی به یکدیگر و به زمین وصل شود.
در جایی که با گردهای نرم کار می کنند باید به وسیله یابنده (دتکتور) یا ابزارهای مناسب دیگری محل انباشته شدن بارهای الکتریسیته ساکن را پیدا کرد.
در جایی که خطرات مخصوص مربوط به انتقال مواد منفجره یا چاشنی‌های حساس وجود دارد کفش های مخصوص الکتریسیته ساکن و ماسک های محافظ صورت به کار برد.
وسائل دفع و خنثی کردن الکتریسیته ساکن
در جایی که احتمال انباشته شدن بارهای الکتریسیته ساکن وجود دارد و اقدامات مشروحه در موارد فوق برای رفع خطر مؤثر یا عملی نیست باید از وسائل دفع خنثی کردن الکتریسیته ساکن استفاده کرد و این وسائل باید طوری ساخته و نصب شده باشد تا از بروز آتش سوزی جلوگیری نمایند.
وسائل رادیواکتیو که برای از بین بردن بارهای الکتریسیته ساکن مورد استفاده قرار می‌گیرد باید طوری ساخته و محفوظ و نصب شده باشد که تشعشع رادیواکتیو به کارگران صدمه نرساند.
رنگ پاشی با پیستوله
در رنگ پاشی با پیستوله باید کلیه اشیاء فلزی که رنگ یا لعاب با آنها پاشیده می‌شود و همچنین قسمت های فلزی از قبیل مخزن رنگ و وسائل تهویه را به زمین وصل کرد.
پیستوله رنگ پاشی باید به وسیله مفتول فلزی یا به وسائل مناسب دیگر به زمین وصل شود.
برای مشاهده رزومه مدرس کلیک کنید